On “Politeness” and “Polite Lies” in Everyday Discourse
Nuomonė
Jacek Szajewski
Jan Kochanowski University in Kielce, Poland
Publikuota 2012-10-25
https://doi.org/10.15388/Respectus.2012.27.15349
PDF

Reikšminiai žodžiai

grzeczność
grzeczność językowa
twarz
kłamstwo grzecznościowe
analiza dyskursu

Kaip cituoti

Szajewski, J. (2012) “On “Politeness” and ‘Polite Lies’ in Everyday Discourse”, Respectus Philologicus, 22(27), pp. 205–218. doi:10.15388/Respectus.2012.27.15349.

Santrauka

Kilka słów o grzeczności i kłamstwach grzecznościowych w codziennym dyskursie
Niniejszy artykuł ukazuje zjawisko grzeczności językowej z trzech perspektyw: definicji słownikowych, definicji zaproponowanych przez językoznawców oraz sposobów pojmowania tego zjawiska przez użytkowników języka. Podstawowym celem artykułu było ukazanie zbieżności i różnic występujących pomiędzy wyżej wymienionymi sposobami definiowania tego zjawiska, jak również określenie jego występowania w obszarze kłamstwa grzecznościowego. Przedstawiono definicje słownikowe grzeczności i ukazano złożoność tego zjawiska. Następnie przedstawiono główne
definicje zjawiska grzeczności, zaproponowane przez językoznawców. Omówiono także kluczowe pojęcia i obszary występowania zjawiska grzeczności, dodano komentarze autorskie. Następnie dokonanoanalizy porównawczej definicji uzyskanych od użytkowników języka i skontrastowano je z definicjami podanymi przez badaczy języka. W dalszej części artykułu pokrótce scharakteryzowano dwie fundamentalne teorie dotyczące grzeczności językowej: teorię grzeczności Penelope Brown i Stephena Levinsona oraz zasadę grzeczności Geoffreya Leecha. Dokonano próby osadzenia zjawiska kłamstwa grzecznościowego w ramach wyżej wymienionych teorii. Pomocne okazały się kategorie grzeczności pozytywnej, jak też Leechowskie maksymy grzeczności. W zakończeniu autor skonfrontował sposób postrzegania zjawiska kłamstwa grzecznościowego przez użytkowników języka z teoriami grzeczności zaproponowanymi przez Brown i Levinsona oraz Leecha.

Šis tas apie „mandagumą“ ir „mandagų melą“ kasdieniame diskurse
Straipsnyje kalbama apie trejopą mandagumo sąvoką. Šio straipsnio metodologijos pasirinkimą lėmė mandagumo reiškinio universalumas ir jo platus pripažinimas. Straipsnyje siekiama pateikti keletą pastebėjimų apie panašumus ir galimus skirtumus, kurie atsiranda nagrinėjant sąvokas šiais aspektais: žodyno apibrėžimų, kalbininkų siūlomų apibrėžimų, visuomenės narių supratimas. Be to, siekiama suformuluoti pradinę „mandagumo“ kategorijos viziją, kad būtų galima ją klasifikuoti ir detalizuoti jos verbalizavimą kreipiant ypatingą dėmesį mandagiam melui. Straipsnio pradžioje pateikiama sąvokos definicija, aptariamas reiškinio sudėtingumas, pastebėtas kruopščiai išanalizavus sąvokos apibrėžimus. Toliau pristatomi bendrieji lingvistų apibrėžimai ir gretinamoji analizė. Pateikiamos pagrindinės mandagumo ir autoriaus komentarų sąvokos. Vėliau šie apibrėžimai lyginami su visuomenės narių mandagumo sąvokos supratimo būdais.
Siekiant tiksliai apibrėžti mandagaus melo sąvoką, straipsnyje trumpai apibūdinamos dvi fundamentalios lingvistinio mandagumo teorijos. Pasitelkus Browno ir Levinsono teigiamo mandagumo teoriją bei Leecho mandagumo maksimas, apibrėžiamas mandagaus melo reiškinys, parodomi jo veikos būdai. Stengiamasi palyginti kalbos vartotojų mandagaus melo suvokimą su dviem mandagumo teorijomis.
Žodyno duomenų bazė buvo surinkta iš OED2 žodyno, Merriam-Webster Online Dictionary, taip pat dviejų klausimynų, pateiktų aštuoniems įvairaus amžiaus ir profesijų informantams.
REIKŠMINIAI ŽODŽIAI: mandagumas, veidas, mandagus melas, diskurso analizė.

PDF

Atsisiuntimai

Nėra atsisiuntimų.

Skaitomiausi šio autoriaus(ų) straipsniai

1 2 3 4 5 > >>