[straipsnis lenkų kalba; santrauka anglų kalba]
Artykuł jest próbą analizy dorobku Celiny Bobińskiej na łamach „Nowych Dróg”, tj. jednego z czołowych czasopism lewicowej inteligencji. Bobińska jako historyk interpretowała tam główne momenty dziejów Polski z przełomu XVIII i XIX wieku, patrząc na nie przez pryzmat materializmu historycznego. Analiza skupi się na wybranych artykułach Bobińskiej z przełomu lat czterdziestych i pięćdziesiątych XX wieku. Pytania badawcze, jakie zostaną postawione, są charakterystyczne dla historyka historiografii – jaka była interpretacja tych wydarzeń oraz dlaczego taka a nie inna, jakie założenia teoretyczne i filozoficzne legły u podstaw takiej wizji historii Polski. Lata powojenne były szczególnym momentem w dziejach inteligencji polskiej, kiedy warstwa ta stanęła przed dylematami zaangażowania po stronie budowy nowego porządku społecznego w jego aspekcie materialnym, ale też instytucjonalnym i świadomościowym. Budowa tego ostatniego zwłaszcza była zadaniem inteligencji, której służyły do tego organy publicystyczne. Bobińska była jedną z czołowych przedstawicielek takiej opcji, otwarcie stających po stronie szeroko rozumianego marksizmu (jako pewnej teorii, ale też światopoglądu).