Wyrażenia z kwaziapozycjami w najdawniejszej polszczyźnie
Lingvistikos tyrimai
Piotr Zbróg
Jan Kochanowski University of Kielce, Poland
https://orcid.org/0000-0002-9512-4027
Publikuota 2024-04-10
https://doi.org/10.15388/RESPECTUS.2024.45(50).4
PDF
HTML

Reikšminiai žodžiai

składnia języka polskiego
wyrażenie z kwaziapozycją

Kaip cituoti

Zbróg, P. (2024) “Wyrażenia z kwaziapozycjami w najdawniejszej polszczyźnie”, Respectus Philologicus, (45(50), pp. 49–59. doi:10.15388/RESPECTUS.2024.45(50).4.

Santrauka

W artykule opisano staropolskie konstrukcje zawierające wyrażenia i zwroty, konstytuowane wokół takich elementów, jak imięimieniemna imięrzeczonyczuszsłowieto jest, np. gora wysoka na imię Tabordziedzina rzeczona Zakrzewow mieście, jemuż jimię Kamon. Jak udowodniono, naśladowały one pod wieloma względami typowe grupy z przydawkami apozycyjnymi. W wielu wypadkach używano ich w tekstach zamiennie, np. zwolenik, czusz Jan / zwolenik Janrzece imię jest Jijon / rzeka Jijonna gorze rzeczonej Galaad / ku gorze Galaad. Ze względu na cechy budowy oraz swoiste ograniczenia składniowe analizowane konstrukty stopniowo wychodziły z użycia wobec ekspansywnych i eksploatowanych do współczesności grup apozycyjnych. Ich stosowaniu nie sprzyjały analityczna budowa i utrudnienie w zakresie powielania schematu syntaktycznego. Składały się bowiem z większej liczby składników niż syntetyczne apozycje. Opisane w artykule wyrażenia funkcjonowały przed wszystkim w polszczyźnie średniowiecznej, ale na przykład na imię pojawiało się jeszcze w XVII wieku, a imieniem także we współczesnym języku polskim. W literaturze uznawano czasem frazy na przykład z czusz / toczusz, to jest czy słowie za apozycje. Jednak z uwagi na cechy definicyjne grup apozycyjnych należy je wyłączyć z tego zbioru.

PDF
HTML
Kūrybinių bendrijų licencija

Šis kūrinys yra platinamas pagal Kūrybinių bendrijų Priskyrimas 4.0 tarptautinę licenciją.

Atsisiuntimai

Nėra atsisiuntimų.

Skaitomiausi šio autoriaus(ų) straipsniai

1 2 3 4 5 > >>