Akanie jako środek stylizacji językowej w powieściach litewskich Józefa Weyssenhoffa
Lingvistikos tyrimai
Magdalena Płusa
Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach
Publikuota 2018-10-11
https://doi.org/10.15388/RESPECTUS.2018.34.39.02
PDF

Reikšminiai žodžiai

akanie, polszczyzna północnokresowa, „Soból i panna“, „Unia“, Weyssenhoff.

Kaip cituoti

Płusa, M. (2018) “Akanie jako środek stylizacji językowej w powieściach litewskich Józefa Weyssenhoffa”, Respectus Philologicus, 34(39), pp. 25–34. doi:10.15388/RESPECTUS.2018.34.39.02.

Santrauka

[straipsnis ir santrauka lenkų kalba; santrauka anglų kalba]

Józef Weyssenhoff, polski pisarz żyjący w latach 1860–1932, dwie ważne w swoim dorobku powieści – „Unię” (1910) oraz „Sobola i pannę” (1912), zwane powieściami cyklu litewskiego – poświęcił Litwie Kowieńskiej, krainie, z którą od najmłodszych lat łączyły go silne więzi emocjonalne. Obydwa teksty stanowią cenne źródło wiedzy na temat statusu używanej tu w przełomowych dziesięcioleciach XIX i XX w. Regionalnej odmiany polszczyzny oraz jej cech formalnych. Te ostatnie posłużyły autorowi jako środek prowadzonej po mistrzowsku stylizacji językowej. Wśród wykorzystanych przez pisarza w powieściach faktów językowych znamiennych dla północnokresowej odmiany polszczyzny jest m.in. akanie, czyli wymowa nieakcentowanych głosek e, o jak a. W artykule znajdzie się krótka charakterystyka tego osobliwego zjawiska akania, znanego Weyssenhoffowi z Litwy Kowieńskiej i wykorzystanego przez autora w dwóch powieściach w funkcji elementu dialektyzacji. Szczególna uwaga zwrócona zostanie na przejawy akania, które znalazły swoje udokumentowanie w badanych tekstach (właściwość fonetyczna czy zjawisko zmorfologizowane), oraz na fakt, w jaki sposób akanie służyło jako środek stylizacji językowej.

PDF

Atsisiuntimai

Nėra atsisiuntimų.