Apozycje metajęzykowe w zabytkach języka polskiego
Lingvistikos tyrimai
Piotr Zbróg
Jan Kochanowski University of Kielce
Publikuota 2021-04-23
https://doi.org/10.15388/RESPECTUS.2020.39.44.74
PDF
HTML

Reikšminiai žodžiai

grupa apozycyjna
apozycja metajęzykowa
język staropolski

Kaip cituoti

Zbróg, P. (2021) “Apozycje metajęzykowe w zabytkach języka polskiego”, Respectus Philologicus, (39 (44), pp. 21–31. doi:10.15388/RESPECTUS.2020.39.44.74.

Santrauka

 Zabytki języka polskiego zawierają liczne przykłady grup apozycyjnych typu jezioro Błędnoimię Bartłomiejmiasto BetsaidaMaryja, matuchna Bożakrólewna niebieskaJesusa Krysta syna DawidowegoBogu Oćcu. Najrzadziej pośród nich reprezentowane były apozycje metajęzykowe, które odnosiły się do elementów wewnątrztekstowych, np. słowo „pokłada”słowo „Betanija”imię Janimię Fryzon. Przedmiotem zainteresowania w artkule uczyniono ogląd i opis tego typu wyrażeń z punktu widzenia formalnego (budowa wewnętrzna, cechy gramatyczne członów), semantycznego (kwestie konotacji podstawy apozycji i apozycji, denotacji, funkcji) oraz syntaktycznego (struktura głęboka, szyk członów, akomodacja składniowa). Jak się okazało, grupy te w dużym stopniu ukształtowały się pod względem swoistych cech już w najdawniejszej polszczyźnie i zachowały je aż do czasów obecnych. Współczesna konstrukcje słowo „kiedyś” czy imię Piotr naśladują pod względem semantycznym i gramatycznym staropolskie grupy typu słowo „zawżdy” czy imię Bartłomiej: są one obustronnie konotowane, odznaczają się inkluzją i restryktywnością apozycji, apozycje nie są akomodowane, wyrażenia mają ścisły szyk i derywowane są z wykorzystaniem elementów BRZMIEĆ lub MIEĆ POSTAĆ. Także dziś pojawiają się w tekstach wyjątkowo rzadko.

PDF
HTML
Kūrybinių bendrijų licencija

Šis kūrinys yra platinamas pagal Kūrybinių bendrijų Priskyrimas 4.0 tarptautinę licenciją.

Atsisiuntimai

Nėra atsisiuntimų.