Oboczność typu ‘ambasadorzy // ambasadorowie’ we współczesnej polszczyźni
Lingvistikos tyrimai
Marek Ruszkowski
The Jan Kochanowski University in Kielce, Poland
Publikuota 2016-10-25
https://doi.org/10.15388/RESPECTUS.2016.30.35.09
PDF (Anglų)

Reikšminiai žodžiai

mianownik liczby mnogiej
wariantywność końcówek fleksyjnych
norma językowa
frekwencja

Kaip cituoti

Ruszkowski, M. (2016) “Oboczność typu ‘ambasadorzy // ambasadorowie’ we współczesnej polszczyźni”, Respectus Philologicus, 30(35), pp. 84–92. doi:10.15388/RESPECTUS.2016.30.35.09.

Santrauka

Artykuł porusza zagadnienie wariantywności form mianownika liczby mnogiej rzeczowników osobowych rodzaju męskiego. Mogą one przybierać końcówkę fleksyjną -owie, która często jest oboczna z -y (rzadziej z -i, -e). Postacie mianownika liczby mnogiej są synkretyczne z formami wołacza. Dystrybucja zakończeń -owie // -y przysparza poważnych trudności, ponieważ nie jest oparta na czynnikach morfologicznych.

Analizie poddano 40 par form obocznych typu: astrolodzy // astrologowie, profesorzy // profesorowie, zegarmistrze // zegarmistrzowie, które zostały zaczerpnięte z poradnika językowego z początku lat sześćdziesiątych XX wieku. Zweryfikowano je normatywnie i frekwencyjnie. Pierwsza weryfikacja została oparta na rozstrzygnięciach zawartych w Wielkim słowniku poprawnej polszczyzny PWN. Podstawą weryfikacji frekwencyjnej był elektroniczny Narodowy Korpus Języka Polskiego. Porównanie normy językowej dawnej i współczesnej pokazuje, że nie wszystkie warianty 50 lat temu traktowane jako poprawne są dzisiaj akceptowane. Z kolei analiza ilościowa dowodzi, że na ogół można zaobserwować frekwencyjną przewagę postaci krótszej (miarą długości jest liczba sylab), ale nie zawsze. Zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że na wybór formy dłuższej (z końcówką -owie) wpływają czynniki eufoniczne, semantyczne i stylistyczne.

PDF (Anglų)

Atsisiuntimai

Nėra atsisiuntimų.